წმ. მღვდელმთავარი გაბრიელი (ქიქოძე)

სიტყვა კვირიაკესა ზედა ყველიერისასა

მოვიდა მარხვა უბიწო, დედა იგი სიწმინდისა, თვალ-უხვევად
შემასმენელი ცოდვისა და ძრიელი შემწე სინანულისა,
და მოქალაქობა ანგელოზებრივი და მაცხოვარი
კაცთა ნათესავისა (სტიხარონი ორშაბათის ცისკარზე)

მოვიდა დიდი მარხვა, დადგნენ დიდი დღენი სულიერისა მოღვაწეობისა ჩვენ მართლმადიდებელთა ქრისტიანეთათვის. დიდი და მრავალი მნიშვნელობა აქვს მარხვასა კაცის ბუნებისათვის. მშვენიერად და მოკლედ გამოხატავს მნიშვნელობას მარხვისას ზემო მოყვანილი საგალობელი მარხვნისა. გავავრცელოთ, განვიმარტოთ მოკლენი, გარნა მძლავრნი სიტყვანი წმინდისა საეკლესიო წიგნისა, და მით დავსდვათ სათანადო დასაწყისი დიდი მარხვის სულიერითა მოღვაწეობითა.

მოვიდა მარხვა უბიწო, დედა იგი სიწმინდისა. მარხვა არის, პირველად, დედა სიწმინდისა, როგორ და რით? მით, რომ იგი აღვირს უსხამს ყოველთა შინაგანთა, უწმინდურთა გულის თქმათა და ვნებათა, რომელნიცა არიან წყარონი და მიზეზნი თვით უწმინდურთა საქმეთა კაცთასა. რა გააჩენს კაცის გულში უწმინდურთა გულის თქმათა და სურვილთა? უზომოდ სმა და ჭამა, მეტადრე მომეტებული მიღება ღვინისა, რომელიცა აანთებს კაცის სისხლში ცეცხლსა ვნებათა და უწმინდურებათა. სხეული კაცისა, თუ განებივრებულია და აშვებული, გარდაიქცევა ბუდედ ყოველთა ცოდვათა. სული კაცისა ვეღარ დაიმორჩილებს მას, არამედ იგი დაიმონებს სულსა კაცისასა და დაღუპავს მას. წინააღმდეგ ამისა, თუ კაცი მხნედ შეუდგა მარხვასა, მით დაიმორჩილებს ხორცსა თვისსა და მაშინ მხოლოდ გამაგრდება მის სულში სიწმინდე და პატიოსნება.

მეორედ, მარხვა არის თვალუხვევად შემასმენელი ცოდვათა. ცოდვა კაცის თვალს აუხვევს, ჭკუას უბნელებს, სინიდისს უძინებს. მარხვა წინააღმდეგ მისსა, არის შემასმენელი ცოდვისა, ანუ მამხილებელი, განმამტყუნებელი ცოდვისა. რა სახით? ისე, რომ რაკი მარხვის და მოთმინების შემწეობით თვალის სახვევი ჩამოვარდება კაცის პირისაგან, გონება მისი გამოიფხიზლებს და ცხადად დაინახავს თვისთა ცოდვათა და მოიძულებს მათ, ამხილებს, უკუნ აქცევს.

მესამედ, მარხვა არის ძლიერი შემწე სინანულისა. უეჭველია, და ყოველს ბეჯითს ქრისტიანეს გამოუცდია, რომ მაძღარს კაცს, როდესაც სტომაქი სავსე აქვს საჭმლითა და სასმლითა, სრულიად არ შეუძლია არა თუ მონანება, არამედ უბრალო ლოცვის წართქმა გულ-მოდგინედ. რა არის სინანული? სინანული არის სულიერი მწუხარება და შემუსვრილება ცოდვათა და უღირსებათათვის. რა სახით უნდა გაუჩნდეს კაცსა გულში მწუხარება, როდესაც ხორცი მისი გახარებულია და განლაღებული. ხორცი და სული კაცისა შეადგენს ერთს არსებას. არ შეუძლია კაცს ორად გაიყოს: სული მისი მწუხარედიყოს და ხორცი გახარებული. თუ სურს კაცს ჭეშმარიტი სინანული, რომელიც არის მწუხარება, გაუჩნდეს სულში, წინაპირველად თვისი სხეული უნდა შეავიწროვოს, მოამზადოს მარხვითა.

ბოლოს, მეოთხედ, მარხვა არის მოქალექეობა ანგელოზებრივი, ესე იგი, ცხოვრება მიმზგავსებული ანგელოზთა, ვინაიდან ანგელოზნი არ დატკბებიან საჭმლითა, არამედ მოქალაქობენ მარხვითა.

გარნა, ძმანო ჩემნო, ჭეშმარიტი მარხვა არ არის მარტო ხორციელი საქმე, არამედ სულიერიცა, ესე იგი, არის მარხვა ცოდვათაგან, მოსპობა მათი, დაკავება ცუდთა საქმეთაგან. ამასაც მშვენიერად აღგვიხსნის მეორე საგალობელი მარხვნისა, რომელიც იტყვის: ჭეშმარიტი მარხვა არს ბოროტთა უცხო ყოფა და მოჭირვა ენისა, აღვირ-სხმა გულის წყრომისა, განშორება ბოროტთა გულის თქმათა და გულის ზრახვისა, და ტყუილისა, და ცრუ ფიცისა. ნუ გაზომავ მარხვასა საჭმლის და სასმლის გამოცვლითა, ანუ მოკლებითა, გვასწავლის წმიდა დიდი ბასილი. კაცნი, რომელნი მოიკლებენ საჭმელსა და არ იშლიან ცუდთა საქმეთა, დაემზგავსებიან ეშმაკსა, რომელიც სულ არაფერს სჭამს და ღვთის წინააღმდეგობას არ იშლის. მართლა, რა სარგებელი არის გარეგანი, ხორციელი მარხვა, როდესაც შინაგანი ვნებანი და ცუდნი ჩვეულებანი არ დაგვიტოვებია. სვიმონ კვირინელმა ჯვარი აიღო, მაგრამ ჯვარზე არ მომკვდარა, იტყვის წმინდა გრიგოლი დიალოღი; მზგავსადვე იქცევიან, რომელნი ხორცსა დააუძლურებენ მარხვითა, გარნა შინაგანითა თვისითა სურვილითა და გრძნობითა არიან მზგავსნი ცოდვილთა და უკეთურთა.

ბოლოს, არც ის არის საკმაო, რომ ცოდვა მოვისპოთ, არამედ კეთილი საქმენიც უნდა აღვასრულოთ, მარხვა უნდა შევავსოთ და ცხოვრება ჩვენი დავაგვირგვინოთ წმინდა, სათნო ნაყოფითა ღვთის წინაშე. ჭეშმარიტი სრული მარხვა მდგომარეობს მიტევებასა შინა ბრალთა ძმათა, მოძულეთა და მტერთა, ვითარცა თქმულ არს იმავე საღმრთო მარხვანში: ვიმარხვიდეთ რა ხორციელად, სულიერიცა მარხვა ვიმარხვოთ სრულ მყოფელი მისი, განვხეთქოთ ჩვენ ღვარძნილება, მძლავრება, ხელით წერილი იგი სიცრუისანი. ჭეშმარიტი მარხვა არის ქველის მოქმედება, მოწყალება: ვცეთ მშიერთა პური ჩვენი გულითა მხიარულითა - თქმულ არს იმავე საგალობელში და გლახაკნი უსართულონი შევიყვანოთ სართულსა ჩვენსა. მარხვა თვინიერ წყალობისა - ვითარცა ლამპარი უზეთო, იტყვის ნეტარი ავგუსტინე. თუ გსურს, განაგრძნობს იგი, რომ შენი ლოცვა აღვიდეს ზეცად, მოაბი მეორე ფრთა: წყალობა და მარხვა. ამინ.