დიაოხის სამეფო

დიაოხი (ასევე დაიაენი, ტაოხი) – ქართველ ტომთა ძველაღმოსავლური ტიპის სახელმწიფოებრივი გაერთიანება.

სამხრეთით მის საზღვრებში დღევანდელი ქ. არზრუმის მიდამოებიც შედიოდა, ჩრდილოეთით ჯავახეთი ესაზღვრებოდა, ხოლო ჩრდილო-დასავლეთით მისი გავლენა შავ ზღვამდე აღწევდა...

ქართლ-კახეთის მეფე ერეკლე II.
ქართლ-კახეთის სამეფო XVIII საუკუნის 80-90-იან წლებში

XVIII საუკუნის 80-იან წლებში რუსეთმა მიიერთა ყირიმის სახანო, რუსეთის ძალების დიდი ნაწილი შავი ზღვის აუზის ტერიტორიებზე იდგე, აშკარად გამოიკვეთა რუსეთის ინტერესები კავკასიაშიც. კავკასიის დაუფლებისთვის მებრძოლ ირანს და ოსმალეთს რუსეთიც დაემატა. ამ სამ სახელმწიფოს შორის რუსეთი ყველაზე ძლიერი იყო. ცხადი ხდებოდა რომ ვერც ოსმალეთი და ვერც ირანი რუსეთს წინააღმდეგობებს ვე გაუწევდა...

სოლომონ I
დასავლეთ საქართველოს სამეფო-სამთავროები XVIII საუკუნეში

1703 წელს ოსმალთა სულთანის ბრძანებით დიდი ჯარი შეიჭრა დასავლეთ საქართველოში . მათი მიზანი იყო საქართველოს ამ მხარის საბოლოოდ დამორჩილება. ქართველები სასტიკ წინააღმდეგობას უწევდნენ მტერს მაგრამ ძალები უთანაბრო იყო. ოსმალებმა თითქმის მთლიანად დაიკავეს გურია, იმერეთი და სამეგრელო. მაგრამ სულთანის კარზე მომხდარი გადატრიალების გამო ჯარმა საომარი მოქმედებები შეწყვიტა და დასავლეთ საქართველო დატოვა...

ირანი 1736-1801 წლებში.
ქართლ-კახეთი XVIII საუკუნის 40-70 იან წლებში

თეიმურაზ II-ის ქართლში და ერეკლე II-ის კახეთში გამეფებით ფაქტობრივად გაერთიანდა ეს ორი ქართული სამეფო , ვინაიდან მამა-შვილი თანხმობით მოქმედებდნენ და ერთობლივად აძლევდნენ პასუხს მტერ-მოყვარეს. მიუხედავად იმისა რომ შაჰმა ქართლ-კახეთში ქრისტიანი მეფეები დასვა, სულაც არ ნიშნავდა რომ შაჰი ხელს იღებდა ქვეყნის გაყიზილბაშებაზე...

საქართველო ფრანგი კარტოგრაფის - კლოდ ბუფიეს მიერ 1736 წელს გამოცემულ რუკაზე
ქართლის და კახეთის სამეფოები XVIII საუკუნის პირველ ნახევარში

1703 წელს ქართლის ჯანიშინად დაინიშნა ვახტანგი. ის სამეფოში თავიდანვე ენერგიული და მნიშვნელოვანი ღონისძიებების გატარებას შეუდგა. მან ქვეყნის მმართველობას ჩამოაშორა ერეკლე I-ის დროს დაწინაურებული მოხელეები. დანიშნა და მეფის ერთგული მოხელეები. ვახტანგი ხვდებოდა რომ ნებისმიერი ღონისძიების გატარება გაჭირდებოდა თუ მას არ ექნებოდა ეკლესიის მხარდაჭერა. 1705 წელს მოწვეულ საეკლესიო კრებაზე კათალიკოსად არჩეული იქნა ვახტანგის ძმა დომენტი...

აწყურის ციხე
სამცხე-საათაბაგო XVII საუკუნეში

სამცხე სათაბაგოს დიდი ნაწილი , ოსმალეთის იმპერიის შემადგენლობაში შედიოდა. მიუხედავად ამის სამცხის მთავრები ყველა გზას ხმარობდნენ რათ ოსმალეთის ფარგლებიდან გამოსულიყვნენ. სამცხის ათაბაგი მანუჩარ II . ცდილობდა ირანის დახმარებით ოსმალეთა განდევნას. ამ მიზნით 1605 წელს მანუჩარი ირანში იმყოფებოდა და მოლაპარაკებებს აწარმოებდა შაჰ აბას I-თან. შაჰი ხვდებოდა თუ რა დიდ უპირატესობებს მოიპოვებდა ის თუ მანუჩარს მის მხარეს გადაიყვანდა...

ლევან დადიანი.
დასავლეთ საქართველო XVII საუკუნეში

XVII საუკუნის დასწყისში დასავლეთ საქართველოს მეფე მთავრებს შორის მშვიდობა სუფევდა. ამ ვითარებამ მალე გამოიღო დადებითი შედეგი. დასავლეთ საქართველო ოსმალეთს ხარკს აღარ უხდიდა, გურიის მთავარმა ოსმალები აჭარიდან გააძევა და იქ თავისი გავლენა გაავრცელა. როდესაც ირანის შაჰი აბას I იმერეთის საზღვრებს მოადგა და იქ თავშეფარებული თეიმურაზ I-ის გადაცემა მოითხოვა, მტკიცე უარი მიიღო. შაჰმა იმერეთში შეჭრა ვერ გაბედა...

არჩილ II
ქართლის და კახეთის სამეფოები XVII საუკუნის მეორე ნახევარში

XVII საუკუნის 50-იანი წლების ბოლოს უმძიმესი ვითარება შეიქმნა კახეთში. ირანის შაჰმა აბას II-მ თავისი წინაპრის აბას I-ის პოლიტიკა გააგრძელა და კახეთში მომთაბარე თურქმანების ჩამოსახლება დაიწყო. ჩამოასახლეს 80 000 თურქმანი, კახეთი კვლავ დადგა გადაშენების და გადაგვარების საფრთხის წინაშე. თურქმანები ყოველმხრივ ჩაგრავდნენ და ავიწროვებდნენ ქართველებს...

როსტომ ხანი
ქართლის და კახეთის სამეფოები XVII საუკუნის მეორე მეოთხედში

ქართლსა და კახეთში განცდილი ფაქტობრივი მარცხის შემდეგ, შაჰ აბას I-მა შესცვალა პოლიტიკა ქართლის და კახეთის მიმართდა, ხელი აიღო საქართველოს ამოგდებაზე. მან მისთვის ჩვეულ ხერხს მიმართა და ქართველებს შორის შუღლის ჩამოგდება დაიწყო. საამისო ნიადაგი ფეოდალურ საქართველოში ყოველთვის იყო. მით უმეტეს რომ საქართველოს ამოგდების საფრთხემ გაიარა და თავადთა ნაწილი შაჰთან შერიგების გუნებაზე დადგნენ...

ქართლის მეფე გიორგი X
ქართლი და კახეთი XVII საუკუნის პირველ მეოთხედში

XVII საუკუნის დასაწყისში ძალზედ იძაბება ვითარება კახეთის სამეფოში. 1601 წელს მეფე ალექსანდრე II ავად გახდა. კახეთის ტახტი დაიკავა მისმა ძემ დავით I-მა. როდესაც ალექსანდრე გამოჯამრთელდა დავითმა ტახტი არ დაუთმო მამას. ალექსანდრე II იძულებული გახდა ბერად აღკვეცილიყო. დავითმა არ შესცვალა კეხეთის საგარეო პოლიტიკა. 1602 წელს იგი გარდაიცვალა . კახეთის სამეფო ტახტი კვლავ ალექსანდრე I-მა დაიკავა...

ტაო-კლარჯეთი.
სამცხე-საათაბაგო

ოსმალეთისა და ირანისთვის უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა სამცხე-საათაბაგოს დაკავებას. ვინც სამცხე-საათაბაგოში გაბატონდებოდა, მას დიდი უპირატესობა ექნებოდა როგორც მოწინააღმდეგესთან ასევე საქართველოს შემდგომ დასაპყრობად. მესხეთიდან ადვილი იქნებოდა შეჭრა როგორც დასავლეთ საქართველოში ასევე ქართლში...

იმერეთის მეფე ალექსანდრე II.
იმერეთის სამეფო XVI საუკუნეში

იმერეთის მეფემ ალექსანდრე II-მ (1484-1510) შესძლო თავისი ძალაუფლება გაევრცელებინა :გურიაზე, სამეგრელოზე, აფხაზეთზე და სვანეთზე. და მთლიანად დასავლეთ საქართველო იმერეთის მეფეს ემორჩილებოდა,თუმცა ეს მორჩილება ფორმალური იყო. იმერეთის მეფე ცდილობდა საკუთარი პოზიციები განემტკიცებინა არა მარტო დასავლეთ საქართველოში არამედ ქართლშიც. 1509 წელს მან ქართლში ილაშქრა და გორი აიღო...